Karta Praw Pacjenta (zbiór podstawowych unormowań prawnych)

Prawa Pacjenta wynikające z bezpośredniego stosowania przepisów Konstytucji:      

1. Każdy ma prawo do ochrony zdrowia – art. 68 ust. 1,

2. Każdy obywatel ma prawo do równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze

środków publicznych, na warunkach i w zakresie określonych w obowiązującej ustawie – art. 68 ust. 2.

 

Prawa Pacjenta określone w ustawie o prawach pacjenta i Rzecznika Praw Pacjenta z 2008r.

Poniższe informacje zostały wybrane z ustawy o prawach pacjenta i Rzecznika Praw

Pacjenta. Pełna treść ustawy jest dostępna w Dzienniku Ustaw Dz. U. z 2009r.,

Nr 52. poz. 417z późniejszymi zmianami.

 

Prawo pacjenta do świadczeń zdrowotnych

1. Pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej.

2. Pacjent ma prawo, w sytuacji ograniczonych możliwości udzielenia odpowiednich świadczeń zdrowotnych,

do przejrzystej, obiektywnej, opartej na kryteriach medycznych, procedury ustalającej kolejność dostępu

do tych świadczeń.

3. Pacjent ma prawo do natychmiastowego udzielenia świadczeń zdrowotnych ze względu na zagrożenie

zdrowia lub życia.

4. Pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych udzielanych z należytą starannością przez podmioty

udzielające świadczeń zdrowotnych w warunkach odpowiadających określonym w odrębnych przepisach

wymaganiom fachowym i sanitarnym. Przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych osoby wykonujące zawód

medyczny kierują się zasadami etyki zawodowej określonymi przez właściwe samorządy zawodów

medycznych.

 

Prawo do informacji

1. Pacjent ma prawo do informacji o swoim stanie zdrowia.

2. Pacjent, w tym małoletni, który ukończył 16 lat, lub jego ustawowy przedstawiciel maja prawo do uzyskania

od lekarza przystępnej informacji o stanie zdrowia pacjenta, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych

metodach diagnostycznych i leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo

zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu.

3. Pacjent lub jego ustawowy przedstawiciel maja prawo do wyrażenia zgody na udzielenie informacji wymienionych

w pkt. 2 innym osobom.

4. Pacjent ma prawo żądać, aby lekarz nie udzielił mu informacji, o której mowa w pkt. 2.

5. Pacjent małoletni, który nie ukończył 16 lat, ma prawo do uzyskania od lekarza informacji, o których

mowa w ust. 2, w zakresie i formie potrzebnej do prawidłowego przebiegu procesu diagnostycznego

lub terapeutycznego.

6. Pacjent, w tym małoletni, który ukończył 16 lat, lub jego ustawowy przedstawiciel maja prawo do uzyskania

od pielęgniarki, położnej przystępnej informacji o jego pielęgnacji i zabiegach pielęgniarskich.

7. Pacjent ma prawo do informacji o prawach pacjenta określonych w niniejszej ustawie oraz w przepisach

odrębnych, uwzgledniającej ograniczenia tych praw określone w tych przepisach. Podmiot udzielający

świadczeń zdrowotnych udostępnia te informacje w formie pisemnej, poprzez umieszczenie jej w swoim

lokalu, w miejscu ogólnodostępnym.

8. Pacjent ma prawo do informacji o rodzaju i zakresie świadczeń zdrowotnych udzielanych przez podmiot

udzielający świadczeń zdrowotnych, w tym o profilaktycznych programach zdrowotnych finansowanych ze

środków publicznych, realizowanych przez ten podmiot.

 

Prawo pacjenta do tajemnicy informacji z nim związanych

1. Pacjent ma prawo do zachowania w tajemnicy przez osoby wykonujące zawód medyczny, w tym udzielające

mu świadczeń zdrowotnych, informacji z nim związanych, a uzyskanych w związku z wykonywaniem

zawodu medycznego.

2. W celu realizacji prawa pacjenta do zachowania tajemnicy, osoby wykonujące zawód medyczny są obowiazane

zachować w tajemnicy informacje związane z pacjentem, w szczególności ze stanem zdrowia pacjenta.

3. Osoby wykonujące zawód medyczny są zwolnione z obowiozku zachowania tajemnicy, w przypadku gdy:

• tak stanowią przepisy odrębnych ustaw;

• zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjenta lub innych

osób;

• pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy wyraża zgodę na ujawnienie tajemnicy;

• zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych informacji o pacjencie związanych z udzielaniem świadczeń

zdrowotnych innym osobom wykonującym zawód medyczny, uczestniczącym w udzielaniu tych

świadczeń.

4. Osoby wykonujące zawód medyczny, udzielające świadczeń zdrowotnych, z wyjątkiem przypadków,

o których mowa w pkt. 3 ppt. 1)-3), są związane tajemnica również po śmierci pacjenta.

 

Prawo pacjenta do wyrażenia zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych

1. Pacjent ma prawo do wyrażenia zgody na udzielenie określonych świadczeń zdrowotnych lub odmowy

takiej zgody.

2. Pacjent, w tym małoletni, który ukończył 16 lat, ma prawo do wyrażenia zgody na przeprowadzenie badania

lub udzielenie innych świadczeń zdrowotnych przez lekarza.

3. Przedstawiciel ustawowy pacjenta małoletniego, całkowicie ubezwłasnowolnionego lub niezdolnego do

świadomego wyrażenia zgody, ma prawo do wyrażenia zgody na przeprowadzenie badania lub udzielenie

innych świadczeń zdrowotnych przez lekarza. W przypadku braku przedstawiciela ustawowego prawo to,

w odniesieniu do badania, może wykonać opiekun faktyczny.

4. Pacjent małoletni, który ukończył 16 lat, osoba ubezwłasnowolniona albo pacjent chory psychicznie lub

upośledzony umysłowo, lecz dysponujący dostatecznym rozeznaniem, ma prawo do wyrażenia sprzeciwu

co do udzielenia świadczenia zdrowotnego, pomimo zgody przedstawiciela ustawowego lub opiekuna

faktycznego. W takim przypadku wymagane jest zezwolenie sadu opiekuńczego.

5. Zgoda oraz sprzeciw, mogą być wyrażone ustnie albo poprzez takie zachowanie osób wymienionych

w tych przepisach, które w sposób niebudzący wątpliwości wskazuje na wole poddania się proponowanym

przez lekarza czynnościom albo brak takiej woli.

 

Prawo do poszanowania intymności i godności pacjenta

1. Pacjent ma prawo do poszanowania intymności i godności, w szczególności w czasie udzielania mu

świadczeń zdrowotnych.

2. Przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych może być obecna osoba bliska.

3. Osoba wykonująca zawód medyczny udzielająca świadczeń zdrowotnych pacjentowi może odmówic

obecności osoby bliskiej przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych, w przypadku istnienia prawdopodobieństwa

wystąpienia zagrożenia epidemicznego lub ze względu na bezpieczeństwo zdrowotne pacjenta.

Odmowe odnotowuje się w dokumentacji medycznej.4. W celu realizacji prawa do poszanowania intymności i godności pacjenta, osoba wykonującą zawód medyczny

ma obowaizek postępować w sposób zapewniający poszanowanie intymności i godności pacjenta.

5. Osoby wykonujące zawód medyczny, inne ni udzielajęce świadczeń zdrowotnych, uczestniczą przy

udzielaniu tych świadczeń tylko wtedy, gdy jest to niezbędne ze względu na rodzaj świadczenia. Uczestnictwo,

a także obecność innych osób wymaga zgody pacjenta, a w przypadku pacjenta małoletniego,

całkowicie ubezwłasnowolnionego lub niezdolnego do świadomego wyrażenia zgody, jego przedstawiciela

ustawowego, i osoby wykonującej zawód medyczny, udzielającej świadczenia zdrowotnego.

 

Prawo pacjenta do dokumentacji medycznej

1. Pacjent ma prawo do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielonych

mu świadczeń zdrowotnych.

2. Dane zawarte w dokumentacji medycznej podlegają ochronie określonej w niniejszej ustawie oraz

w przepisach odrębnych.

3. Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych jest obowiązany prowadzić, przechowywać i udostępniać

dokumentacje medyczna w sposób określony w niniejszym rozdziale oraz zapewnić ochronę danych zawartych

w tej dokumentacji.

4. Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych udostępnia dokumentacje medyczna pacjentowi lub jego

przedstawicielowi ustawowemu, bądź osobie upoważnionej przez pacjenta.

5. Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych udostępnia dokumentacje medyczna również:

1) podmiotom udzielającym świadczen zdrowotnych, jeżeli dokumentacja ta jest niezbędna do zapewnienia

ciągłości świadczeń zdrowotnych;

2) organom władzy publicznej, w tym Rzecznikowi Praw Pacjenta, Narodowemu Funduszowi Zdrowia,

organom samorządu zawodów medycznych oraz konsultantom krajowym i wojewódzkim, w zakresie

niezbędnym do wykonywania przez te podmioty ich zadań, w szczególności nadzoru i kontroli;

a) podmiotom, o których mowa w art. 119 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności

leczniczej, w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia kontroli na zlecenie ministra właściwego do

spraw zdrowia;

b) upoważnionym przez podmiot, o którym mowa w art. 121 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r.

o działalności leczniczej, osobom wykonującym zawód medyczny, w zakresie niezbędnym do sprawowania

nadzoru nad podmiotem leczniczym niebędącym przedsiębiorca;

3) ministrowi właściwemu do spraw zdrowia, sadom, w tym sadom dyscyplinarnym, prokuraturom, lekarzom

sadowym i rzecznikom odpowiedzialności zawodowej, w związku z prowadzonym postepowaniem;

4) uprawnionym na mocy odrębnych ustaw organom i instytucjom, jeżeli badanie zostało przeprowadzone

na ich wniosek;

5) organom rentowym oraz zespołom do spraw orzekania o niepełnosprawności, w związku z prowadzonym

przez nie postepowaniem;

6) podmiotom prowadzącym rejestry usług medycznych, w zakresie niezbędnym do prowadzenia rejestrów;

7) zakładom ubezpieczeń, za zgoda pacjenta;

a) komisjom lekarskim podległym ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, wojskowym

komisjom lekarskim oraz komisjom lekarskim Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Agencji

Wywiadu, podległym Szefom właściwych Agencji;

8) osobom wykonującym zawód medyczny, w związku z prowadzeniem procedury oceniającej podmiot

udzielający świadczeń zdrowotnych na podstawie przepisów o akredytacji w ochronie zdrowia albo

procedury uzyskiwania innych certyfikatów jakości, w zakresie niezbędnym do ich przeprowadzenia;

9) wojewódzkiej komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych, o której mowa w art. 67e ust. 1,

w zakresie prowadzonego postepowania;

10) spadkobiercom w zakresie prowadzonego postepowania przed wojewódzka komisja do spraw orzekania

o zdarzeniach medycznych, o której mowa w art. 67e ust. 1;

11) osobom wykonującym czynności kontrolne na podstawie art. 39 ust. 1 ustawy z dnia 28 kwietnia

2011r. o systemie informacji w ochronie zdrowia, w zakresie niezbędnym do ich przeprowadzenia;

12) członkom zespołów kontroli zakażeń szpitalnych, o których mowa w art. 14 ustawy z dnia 5 grudnia

2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaznych u ludzi (Dz. U. z 2016 r. poz.

1866, 2003 i 2173), w zakresie niezbędnym do wykonywania ich zadań.

6. Dokumentacja medyczna może być udostępniona także szkole wyższej lub jednostce badawczo-rozwojowej

do wykorzystania dla celów naukowych, bez ujawniania nazwiska i innych danych umożliwiających

identyfikacje osoby, której dokumentacja dotyczy.

7. Dokumentacja medyczna jest udostępniana:

1) do wglądu, w tym także do baz danych w zakresie ochrony zdrowia, w miejscu udzielania świadczeń

zdrowotnych, z wyłączeniem medycznych czynności ratunkowych, albo w siedzibie podmiotu udzielającego

świadczeń zdrowotnych, z zapewnieniem pacjentowi lub innym uprawnionym organom lub

podmiotom możliwości sporządzenia notatek lub zdjęć;

2) przez sporządzenie jej wyciągu, odpisu, kopii lub wydruku;

3) przez wydanie oryginału za potwierdzeniem odbioru i z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu,

na żądanie organów władzy publicznej albo sadów powszechnych, a także w przypadku gdy zwłoka

w wydaniu dokumentacji mogłaby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia pacjenta;

4) za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej;

5) na informatycznym nośniku danych.

8. Laboratorium przechowuje dokumentacje medyczna przez okres 20 lat, liczac od konca roku kalendarzowego,

w którym dokonano ostatniego wpisu, z wyjątkiem:

1) skierowan na badania lub zleceń lekarza, które są przechowywane przez okres:

a) 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym udzielono swiadczenia zdrowotnego będącego

przedmiotem skierowania lub zlecenia lekarza,

b) 2 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym wystawiono skierowanie – w przypadku gdy

świadczenie zdrowotne nie zostało udzielone z powodu niezgłoszenia się pacjenta w ustalonym terminie,

chyba e pacjent odebrał skierowanie;

Po upływie okresów przechowywania podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych niszczy dokumentacje

medyczna w sposób uniemożliwiający identyfikacje pacjenta, którego dotyczyła.

 

Podstawa Prawna:

1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku (Dz. U. z 1997r., Nr 78 poz., 483 z pózn. zm.)

2. Ustawa z dnia 6 listopada 2008 roku o prawach pacjenta i Rzecznika Praw Pacjenta (Dz. U. z 2009r., Nr 52.

poz. 417 z pózn. zm.)

 

Skargi mona składać:

Sekcja Skarg i Wniosków Mazowieckiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ; ul. Chałubinskiego 8, 00-613 Warszawa; tel. 22 279 78 10, kancelaria@nfz-warszawa.pl

Biuro Rzecznika Praw Pacjenta ul. Młynarska 46; 01-171 Warszawa Bezpłatna infolinia: 800-190-590 (z tel. stacjonarnych i komórkowych). Czynna pn.-pt. 8.00 – 20.00

Milanówek 23 października 2017